تفاوت تجهیزات کوهنوردی تابستانی و زمستانی

تفاوت تجهیزات کوهنوردی تابستانی و زمستانی ، یکی از لذت‌بخش‌ترین و چالش‌برانگیزترین فعالیت‌های ماجراجویانه در دل طبیعت است که نیازمند آمادگی فیزیکی، مهارت فنی، و مهم‌تر از همه تجهیزات مناسب و به‌روز می‌باشد. در نگاه نخست ممکن است بسیاری از افراد تصور کنند که تجهیزات کوهنوردی در تمام فصل‌ها یکسان است، اما واقعیت چیز دیگری‌ست. شرایط اقلیمی، دمای محیط، میزان برف و یخ، بارش باران، و حتی نوع مسیر کوهنوردی در فصول مختلف، به‌طور مستقیم بر نوع و جنس تجهیزات مورد استفاده تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل، آگاهی از تفاوت بین تجهیزات کوهنوردی تابستانی و زمستانی برای هر فرد ماجراجو یا حتی علاقه‌مند به طبیعت‌گردی، امری حیاتی و اجتناب‌ناپذیر است.

در این مقاله از پارتیزانکو قصد داریم به بررسی کامل و دقیق تفاوت‌هایی بپردازیم که بین تجهیزات کوهنوردی در فصل گرم (به‌ویژه تابستان) و فصل سرد (به‌ویژه زمستان) وجود دارد. این تفاوت‌ها نه‌تنها در لباس‌ها بلکه در کفش‌ها، کوله‌پشتی، کیسه‌خواب، چادر، تجهیزات فنی، تغذیه و حتی داروها و تجهیزات ایمنی نیز دیده می‌شود.

تفاوت در نوع پوشاک کوهنوردی

در کوهنوردی تابستانی، هدف اصلی از انتخاب لباس، تهویه مناسب بدن، جلوگیری از تعریق بیش از حد، و محافظت در برابر تابش مستقیم آفتاب است. در این فصل، لباس‌ها باید سبک، قابل تنفس، با قابلیت خشک شدن سریع و در عین حال مقاوم در برابر اشعه UV خورشید باشند. شلوارهای نخی نازک، بلوزهای آستین‌بلند سبک، کلاه‌های نقاب‌دار، و دستکش‌های نازک از جمله موارد مورد استفاده هستند. همچنین اغلب کوهنوردان از عینک‌های آفتابی با UV protection بهره می‌برند تا از چشم‌ها در برابر نور مستقیم خورشید محافظت شود.

در مقابل، کوهنوردی زمستانی به دلیل دمای پایین، بارش برف و یخ‌زدگی، نیازمند پوشاکی ضخیم، چندلایه، ضدآب و عایق گرماست. لایه‌بندی لباس به سه قسمت پایه، میانی و بیرونی تقسیم می‌شود. لایه پایه وظیفه خشک نگه داشتن پوست و انتقال رطوبت را بر عهده دارد؛ لایه میانی از جنس پلار یا پشم مرینوس برای حفظ گرما استفاده می‌شود؛ و لایه بیرونی که معمولاً ضدآب و ضدباد است، مانند کاپشن‌های گورتکس یا شل. کلاه‌های ضخیم، دستکش‌های دو‌لایه، پوشش گردن و جوراب‌های پشمی بلند نیز در زمستان به‌صورت دائمی استفاده می‌شود.

تفاوت در کفش‌ها و سیستم حفاظت از پا

در کوهنوردی تابستانی، کفش‌ها باید سبک، قابل تنفس و دارای کفی مقاوم باشند. از آن‌جا که احتمال یخ‌زدگی یا برف وجود ندارد، تمرکز اصلی بر روی کاهش وزن کفش و افزایش چسبندگی روی صخره‌هاست. استفاده از کفش‌های نیم‌ساق یا ساق‌کوتاه با تهویه مناسب و زیره ضدلغزش در تابستان مرسوم‌تر است.

اما در کوهنوردی زمستانی، نوع کفش به‌طور کامل تغییر می‌کند. کوه‌نوردی در برف و یخ مستلزم استفاده از کفش‌هایی عایق حرارتی، ضدآب و اغلب دارای قابلیت نصب کرامپون (یخ‌شکن) است. این کفش‌ها دارای ساق بلند، زیره سخت و ضخیم‌تر و لایه داخلی گرمایشی هستند. بسیاری از مدل‌های حرفه‌ای، از جنس‌های مرکب چند‌لایه بهره می‌برند که مانع نفوذ رطوبت، سرما و یخ‌زدگی به داخل کفش می‌شوند.

تفاوت در انتخاب کیسه‌خواب و وسایل خواب

در تابستان، کیسه‌خواب‌هایی با شاخص دمای بالاتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کیسه‌خواب‌ها معمولاً سبک‌تر، کم‌حجم‌تر و تهویه‌پذیر هستند و برای دماهای بالای صفر درجه طراحی شده‌اند. در این فصل، نیاز به گرمایش شدید یا مواد عایق زیاد نیست و تمرکز بیشتر بر وزن کم و راحتی حمل‌ونقل است.

در فصل زمستان، کیسه‌خواب‌ها باید توانایی مقاومت در برابر دماهای بسیار پایین را داشته باشند. اغلب کوهنوردان از کیسه‌خواب‌هایی با عایق پَر طبیعی یا الیاف مصنوعی با توان گرمایشی بالا استفاده می‌کنند. این کیسه‌خواب‌ها دارای پوشش‌های ضدآب، لایه داخلی گرم و در برخی مدل‌ها حتی سیستم بخارگیر داخلی هستند. همراه این تجهیزات، استفاده از زیراندازهای عایق و کیسه‌های گرمایی نیز مرسوم است تا از انتقال سرما از زمین به بدن جلوگیری شود.

تفاوت در چادر و پناهگاه‌ها

چادرهایی که در فصل تابستان استفاده می‌شوند معمولاً سبک‌وزن، با تهویه مناسب و مقاومت پایه‌ای در برابر باران‌های تابستانی هستند. این چادرها فضای داخلی بیشتری برای تهویه دارند و برخی مدل‌ها دارای سقف توری برای جریان هوای آزاد در شب‌های گرم کوهستانی هستند.

در فصل زمستان، چادرها باید بتوانند در برابر بادهای شدید، بارش سنگین برف، یخ‌زدگی و دمای بسیار پایین مقاومت کنند. چادرهای چهارفصل، دارای اسکلت قوی‌تر، دیواره‌های دوجداره، میله‌های اضافی برای جلوگیری از ریزش برف و دوخت‌هایی با قابلیت ضد نفوذ سرما و رطوبت هستند. تهویه در این چادرها نیز باید کنترل‌شده باشد تا مانع از تشکیل شبنم داخلی و یخ‌زدگی دیواره‌ها شود.

تفاوت در تجهیزات فنی و ایمنی

در کوهنوردی تابستانی، بیشتر ابزارها برای صعودهای سبک، صخره‌نوردی یا عبور از مسیرهای خاکی و صخره‌ای طراحی شده‌اند. ابزارهایی مانند کارابین سبک، طناب دینامیک نازک، کلاه ایمنی سبک، کمربند صعود و کفش صخره‌نوردی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در مقابل، کوهنوردی زمستانی نیازمند تجهیزات کاملاً خاص و سنگین‌تر است. استفاده از کرامپون، کلنگ یخ، طناب‌های استاتیک ضخیم، ابزارهای یخ‌نوردی، طناب نجات، پروب و حتی بی‌وی‌اکس‌ها (پناهگاه‌های اضطراری سبک) از ضروریات این فصل هستند. همچنین برای حفظ ایمنی بیشتر، در زمستان کوهنوردان از فرستنده و گیرنده‌های نجات در بهمن (Avalanche Transceiver) استفاده می‌کنند.

تفاوت در لوازم تغذیه و نگهداری غذا

در تابستان، بیشتر خوراکی‌ها قابلیت حمل آسان دارند و نگرانی زیادی بابت یخ‌زدگی وجود ندارد. استفاده از تنقلات سبک، مغزیجات، غذاهای خشک، کنسروها و نوشیدنی‌های خنک شایع‌تر است.

در زمستان اما غذاها باید انرژی زیادی فراهم کنند و به گونه‌ای انتخاب شوند که در برابر یخ‌زدگی مقاومت داشته باشند یا بتوان به‌راحتی آن‌ها را گرم کرد. همراه داشتن فلاسک‌های ضد حرارت، شعله‌های قدرتمند، ظروف ایزوله و سوخت اضافی از ضروریات کوهنوردی زمستانی است.

تفاوت در لوازم کمک‌های اولیه و داروها

در تابستان، تمرکز بیشتر بر محافظت در برابر آفتاب، نیش حشرات و جراحات سطحی است. اما در زمستان، تجهیزات کمک‌های اولیه باید شامل وسایل ضد‌یخ‌زدگی، داروهای ضد‌هیپوترمی، بانداژهای گرم‌کننده و حتی قرص‌های خاص برای ارتفاع‌زدگی و سرمازدگی باشند. همچنین نگهداری مناسب داروها در دمای زیر صفر نیاز به باکس‌های عایق دارد.

جمع‌بندی نهایی ,تفاوت تجهیزات کوهنوردی تابستانی و زمستانی

در نگاه کلی، تفاوت بین تجهیزات کوهنوردی در فصول مختلف به نوعی نمایانگر فلسفه متفاوت هر فصل است. تابستان فصل سبکی، راحتی، تحرک بالا و تهویه مناسب است؛ در حالی که زمستان فصل محافظت، گرما، استقامت و پایداری در برابر طبیعت خشن و غیرقابل پیش‌بینی می‌باشد. شناخت صحیح این تفاوت‌ها نه‌تنها به افزایش لذت کوهنوردی کمک می‌کند، بلکه تضمین‌کننده سلامت، ایمنی و موفقیت در سفرهای کوهستانی نیز هست. به‌همین دلیل، هر کوهنورد حرفه‌ای یا آماتور باید آگاهانه، دقیق و با بررسی کامل، تجهیزات خود را با توجه به شرایط فصلی انتخاب کند.